Ücretliler İçin Gelir Vergisi Stopaj Teşviki
İşsizlik Sigortası Kanununa, eklenen geçici madde ile şartları sağlayan ücretlilere asgari ücret prim ödeme gün sayısına isabet eden tutar üzerinden hesaplanan gelir vergisinin, asgari geçim indirimi uygulandıktan sonra kalan kısmı için gelir vergisi stopaj teşviki sağlanmıştır. Gelir vergisi stopaj teşviki, ilgili ücretliler için verilecek muhtasar beyanname/muhtasar ve prim hizmet beyannamesi üzerinden tahakkuk eden vergiden terkin edilmesi suretiyle uygulanacaktır.
304 seri no’lu Gelir Vergisi Genel Tebliği ile stopaj teşvikine ilişkin açıklamalar yapılmış olup yapılan düzenlemeler aşağıdaki gibidir:
- İşsizlik Sigortası Kanunu Geçici 19. Madde Kapsamında İşe Alınan Ücretlilere Gelir Vergisi Stopajı Teşviki
- İşsizlik Sigortası Kanunu Geçici 19. Maddesinde belirtilen şartları sağlayan özel sektör işverenleri, 01.01.2018 – 31.12.2020 arasında işe aldıkları sigortalılardan dolayı gelir vergisi stopajı teşvikinden aşağıdaki şartlar dâhilinde faydalanacaktır;
- Sigortalının Türkiye İş Kurumuna kayıtlı işsiz olması,
- Sigortalının işe başlama tarihinden önceki 3 ay içerisinde, toplam 10 günden fazla; Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu 4. maddesinin 1. fıkrasının a ve c bentleri kapsamında SGK’ya bildirilmemiş olması ve sigortalının isteğe bağlı sigortalılık hariç 5510 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin 1. fıkrasının b bendi kapsamında sigortalı olmaması,
- Sigortalının işe alındığı yıldan bir önceki takvim yılında işe alındığı işyerinden bildirilen aylık prim ve hizmet belgelerindeki veya muhtasar ve prim hizmet beyannamelerindeki sigortalı sayısının ortalamasına ilave olarak işe alınmış olması.
- Yeni işe alınan sigortalılar için sağlanan gelir vergisi stopajı teşviki, 01.01.2018 tarihinden 31.12.2020 tarihine kadar, her bir çalışan için en fazla 12 ay süre ile uygulanır.
Teşvik; engelli, 18 yaşından büyük kadın, 18 – 25 yaş arasındaki erkek çalışanlar için 18 ay süre ile uygulanır.
- 01.01.2018 – 31.12.2020 arasında Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununu kapsamına alınan işyerleri ve daha önce tescil edildiği halde ortalama sigortalı sayısının hesaplandığı yılda sigortalı çalıştırılmaması nedeniyle, SGK’ya aylık prim ve hizmet belgesi veya muhtasar ve prim hizmet beyannamesi vermeyen işyerleri, 01.01.2018 tarihinden sonra ilk defa sigortalı bildiriminde bulunulan ayı takip eden üçüncü aya ilişkin aylık prim ve hizmet belgesi veya muhtasar ve prim hizmet beyannamesinden itibaren gelir vergisi stopajı teşvikinden yararlanabilir.
- Gelir vergisi stopajı teşviki 31.12.2020 tarihini geçmemek üzere, sigortalının 01.01.2018 tarihinden itibaren işe alındığı aydan başlamak ve öngörülen süreleri aşmamak üzere her ay verilecek muhtasar beyannamelerde / muhtasar ve prim hizmet beyannamelerinde uygulanır. Üç aylık muhtasar beyanname / muhtasar ve prim hizmet beyannamesi veren mükellefler tarafından gelir vergisi stopajı teşviki, üç aylık dönemler itibarıyla dikkate alınır.
- İşsizlik Sigortası Kanunu geçici 19. maddesine göre prim desteğinden faydalanılamayan durumlarda gelir vergisi stopajı teşviki de uygulanmaz.
- Teşvikten yararlanılmaya başlanmasından sonra, gerek eski çalışanların gerekse ilave istihdam edilenlerin 31.12.2020 tarihinden önce işten çıkarılması durumunda, işten çıkış tarihinden önceki takvim yılında istihdam edilen ortalama sigortalı sayısının üzerinde kalınmak koşuluyla, terkin edilecek vergi tutarının tespitinde, ilave istihdam amacıyla işe alınanlardan kalan sigortalılar dikkate alınır. Bu durumda, sigortalılardan hangisi için teşvikten yararlanılacağı işveren tarafından belirlenir.
- İşsizlik Sigortası Kanunu Geçici 20. Madde Kapsamında İşe Alınan Ücretlilere Gelir Vergisi Stopajı Teşviki
- İşsizlik Sigortası Kanunu geçici 20. maddesinde belirtilen şartları sağlayan imalat sektöründe faaliyette bulunan özel sektör işverenleri, 01.01.2018 – 31.12.2020 arasında işe aldıkları sigortalılardan dolayı gelir vergisi stopajı teşvikinden aşağıdaki şartlar dâhilinde faydalanacaktır;
- İşverenin, 2017 yılında Sosyal Güvenlik Kurumuna verilen aylık prim ve hizmet belgelerinde kayıtlı sigortalı sayısı ortalamasının 1 ila 3 olması,
- İşverenin ustalık belgesi sahibi olması,
- Sigortalının işe giriş tarihi itibariyle 18 – 25 yaşları arasında olması,
- Sigortalının Türkiye İş Kurumuna kayıtlı işsiz olması,
- Sigortalının işe başlama tarihinden önceki 3 ay içerisinde, toplam 10 günden fazla; Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu 4. maddesinin 1. fıkrasının a ve c bentleri kapsamında SGK’ya bildirilmemiş olması ve sigortalının isteğe bağlı sigortalılık hariç 5510 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin 1. fıkrasının b bendi kapsamında sigortalı olmaması,
- Sigortalının, 2017 yılında işyerinden SGK’ya bildirilen aylık prim ve hizmet belgelerinde veya muhtasar ve prim hizmet beyannamelerinde kayıtlı sigortalı sayısının ortalamasına ilave olarak işe alınması.
- Gelir vergisi stopajı teşviki, 31.12.2018 tarihine kadar, 01.01.2018 – 31.12.2018 tarihleri arasında teşvik kapsamına giren çalışanlara uygulanır.
- Teşvik 31.12.2018 tarihini geçmemek üzere, sigortalının işe alındığı ayı takip eden ilk aydan başlamak üzere her ikinci ay için uygulanır.
- Teşvik kapsamına giren işyerleri en fazla iki sigortalı için destekten yararlanabilir.
- 2018 yılında Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununu kapsamına alınan işyerleri ile daha önce Kanun kapsamına alındığı halde 2017 yılında SGK’ya aylık prim ve hizmet belgesi veya muhtasar ve prim hizmet beyannamesi vermeyen ve 2018 yılında ilk defa sigortalı bildiriminde bulunan işyerleri bu madde kapsamında gelir vergisi stopajı teşvikinden yararlanamaz.
- 2017 yılında SGK’ya verilen aylık prim ve hizmet belgelerinde kayıtlı sigortalı sayısı ortalaması 3’ten fazla olan işyerleri bu madde kapsamında gelir vergisi stopajı teşvikinden yararlanamaz.
- İşsizlik Sigortası Kanunu geçici 20. maddesine göre prim ve ücret desteği sağlanmayan aylar için gelir vergisi stopajı teşviki de uygulanmaz.
- Teşvikten yararlanılmaya başlanmasından sonra, gerek eski çalışanların gerekse ilave istihdam edilenlerin 31.12.2018 tarihinden önce işten çıkarılması durumunda, 2017 takvim yılında istihdam edilen ortalama sigortalı sayısının üzerinde kalınması koşuluyla, terkin edilecek vergi tutarının tespitinde, ilave istihdam amacıyla işe alınanlardan kalan sigortalılar dikkate alınır. Bu durumda, sigortalılardan hangisi için teşvikten yararlanılacağı işveren tarafından belirlenir.
- Teşvikten faydalanılamayacak durumlar
Aşağıda yazılı çalışanlardan dolayı, gelir vergisi stopajı teşvikinden faydalanılamaz.
- Kamu idarelerine ait işyerlerinde çalışanlar,
- Genel bütçeye dâhil daireler, katma bütçeli idareler, döner sermayeler, fonlar, belediyeler, il özel idareleri, belediyeler ve il özel idareleri tarafından kurulan birlik ve işletmeler, sosyal güvenlik kurumları, bütçeden yardım alan kuruluşlar ile özel kanunla kurulmuş diğer kamu kurum, kurul, üst kurul ve kuruluşları, kamu iktisadi teşebbüsleri ve bunların bağlı ortaklıkları ile müessese ve işletmelerinde ve sermayesinin %50’sinden fazlası kamuya ait olan diğer ortaklıklara ait işyerlerinde çalışanlar,
- Devlet İhale Kanunu’na, Kamu İhale Kanunu’na ve uluslararası anlaşma hükümlerine istinaden yapılan alım ve yapım işleri ile Kamu İhale Kanunundan istisna olan alım ve yapım işlerine ilişkin işyerlerinde çalışanlar,
- Sosyal güvenlik destek primine tabi çalışanlar,
- Yurt dışında çalışan sigortalılar,
- İşsizlik Sigortası Kanunu geçici 19 ve 20. Maddelerinde öngörülen diğer şartları sağlayamayan işyerlerinde çalışanlar.
- Ortak Hükümler
- Muhtasar beyanname / muhtasar ve prim hizmet beyannameleri üzerinden terkin edilecek Gelir vergisi stopaj tutarı, teşvikten yararlanılan sigortalı bazında ve teşvikten yararlanılan yılda uygulanacak asgari ücretin aylık brüt tutarının çalışılan gün sayısına isabet eden kısmı üzerinden hesaplanan gelir vergisinden asgari geçim indiriminin mahsup edilmesi sonucu kalan tutarı geçemez.
- Üç aylık dönemler halinde verilen muhtasar beyannamelerde / muhtasar ve prim hizmet beyannamelerindeki ilave istihdam ile ilgili şartların varlığı her bir ay için ayrı ayrı değerlendirilerek terkin edilecek tutar belirlenecektir.
- Birden fazla işyerinde faaliyette bulunan ve her bir işyeri için ayrı ayrı aylık prim ve hizmet belgesi veren işverenler, ilave istihdamdan dolayı gelir vergisi stopajı teşvikine ilişkin şartları her işyeri için ayrı ayrı dikkate alacaktır.
- Gelir Vergisi Kanunu kapsamında, ferdi işletmelerin sermaye şirketlerine devir olunması, kollektif ve adi komandit şirketin sermaye şirketine dönüşmesi hali ile Kurumlar Vergisi Kanunun kapsamında gerçekleştirilen devir işlemlerinde işverenler, bu işlemler öncesinde ilave istihdam kapsamında olan işçiler için teşvikten faydalanmaya devam ederler.
- İlave istihdam teşvikinden faydalanan işverenin ölümü halinde, aynı işe devam eden mirasçıların şartları taşımak kaydıyla teşvikten faydalanmaları mümkündür.
- Teşvik uygulamasında, işverenlerin tam veya dar mükellefiyet esasında vergilendirilmesinin bir önemi bulunmamaktadır.
- Teşvikten yararlanan işverenlerin sonradan yapılan tespitlerde teşvikten yararlanma şartlarını haiz olmadıklarının belirlenmesi halinde, tahakkuk ettirilerek terkin edilen vergi, Vergi Usul Kanunu ile Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun hükümleri çerçevesinde gerekli müeyyideler uygulanarak tahsil edilecektir.