7153 Sayılı “Çevre Kanunu ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun”
10.12.2018 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren 7153 sayılı Kanunun ile muhtelif kanunlarda değişiklik yapılmıştır. Söz konusu kanun ile vergi mevzuatında yapılan değişiklikler aşağıdaki gibidir:
- 6306 sayılı Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkında Kanunda yer alan vergi muafiyet ve istisnasına hükümlerinde yapılan değişiklikler
Kentsel Dönüşüm Yasası olarak bilinen 6306 sayılı Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkında Kanunda, söz konusu kanun uyarınca yapılacak olan işlem, sözleşme, devir ve tesciller ile uygulamalara yönelik harç, ücret ve vergi istisnası hükümleri yer almaktadır.
Yapılan kanun değişikliği ile 6306 sayılı Kanun’un 7. maddesinin 9. fıkrası değiştirilmiş ve istisna uygulamaları ayrıntılı olarak yeniden düzenlenmiştir.
Değişikliğe göre, 6306 sayılı Kanun uyarınca yapılacak olan ve Bakanlık, TOKİ, İller Bankası Anonim Şirketi, İdare ve dönüşüme konu yapıların inşası işini yüklenen müteahhit ile malik ve en az bir yıldır kiracı veya sınırlı ayni hak sahibi olarak riskli yapıyı kullanan gerçek kişiler veya özel hukuk tüzel kişilerinden birinin taraf olduğu;
- a) Bu Kanun kapsamındaki yapıların dönüşüme tabi tutulmadan önce ilk satışı, devri, tescili ve ipotek tesis edilmesi işlemleri ile bu Kanun kapsamında yapılacak uygulamalar neticesinde meydana gelen yeni yapıların malik, işi yüklenen müteahhit ve en az bir yıldır kiracı veya sınırlı ayni hak sahibi olarak riskli yapıyı kullanan gerçek kişiler veya özel hukuk tüzel kişilerine ilk satışı, devri, tescili ve ipotek tesis edilmesi işlemleri,
- b) Bu Kanun kapsamındaki bir yapıdan dolayı, bu Kanun kapsamındaki parsellerde veya alanlarda veya söz konusu parsel ve alanların dışındaki parsellerde yeni bir yapı yapılması ya da mevcut bir yapının satın alınması veya ipotek tesis edilmesi işlemleri,
- c) Kanun kapsamında yapılacak uygulamalar neticesinde meydana gelen yeni yapıların işi yüklenen müteahhit, Bakanlık, TOKİ, İller Bankası Anonim Şirketi, İdare ve bunların iştirakleri tarafından gerçekleştirilecek ilk satışı, devri, tescili ve ipotek tesis edilmesi işlemleri,
ile bu bentlerde belirtilen yapıların dönüşümüne ilişkin olarak Kanun uyarınca yapılacak diğer işlemler noter harcı, tapu harcı, belediyelerce alınan ücret ve harçlardan, veraset ve intikal vergisi, döner sermaye ücreti ve diğer ücretlerden, bu işlemler nedeniyle düzenlenecek kâğıtlar, resmî dairelerin mal ve hizmet alımlarına ilişkin ödemeler sebebiyle düzenlenen kâğıtlar da dahil olmak üzere damga vergisinden, bu Kanun kapsamındaki yapıların maliklerine ve malik olmasalar bile bu yapılarda kiracı veya sınırlı ayni hak sahibi olarak en az bir yıldır ikamet ettiği veya bunlarda işyeri bulunduğu tespit edilenlere bu amaçlarla kullandırılan krediler dolayısıyla lehe alınacak paralar, banka ve sigorta muameleleri vergisinden istisna olacaktır.
Ayrıca bu Kanun kapsamındaki iş, işlem ve uygulamalar, Bakanlık, TOKİ, İller Bankası Anonim Şirketi ve İdarenin, sermayesinin yarısından fazlasına sahip oldukları şirketleri tarafından yürütülüyor ise, bu şirketlerce yapılan iş, işlem ve uygulamalarda da bu fıkrada belirtilen vergi, harç ve ücret muafiyetleri uygulanacaktır.
Yine 6306 sayılı Kanun’un 7. maddesinin 10. fıkrasında yapılan değişiklik uyarınca, riskli alanlarda, rezerv yapı alanlarında ve riskli yapıların bulunduğu parsellerde, gerçek kişilerce ve özel hukuk tüzel kişilerince uygulamada bulunulması halinde, fonksiyon değişikliğine bakılmaksızın, mevcut inşaat alanının bir buçuk katına kadar olan yeni inşaat alanı için belediyelerce harç ve ücret alınmayacaktır.
- Geri Kazanım Katılma Payı
2872 sayılı Çevre Kanunu’na eklenen Ek Madde 11 ile yurt içinde piyasaya arz edilen ve bu Kanuna ekli (1) sayılı listede yer alan aşağıdaki ürünlerden; Poşetler için satış noktalarından, diğer ürünler için piyasaya sürenlerden/ithalatçılardan geri kazanım katılım payı tahsil edilecektir.
Bu listedeki ürünlerden herhangi birinin piyasaya arzının, farklı bir ürünün, malzemenin veya eşyanın ithalatı ile birlikte gerçekleşmesi halinde geri kazanım katılım payı ithalatçıdan tahsil edilecektir.
Geri kazanım katılım payları ürünün piyasaya sürüldüğü tarihi takip eden ayın onbeşine kadar Bakanlığa beyan edilir ve beyanı takip eden ikinci ayın son gününe kadar Bakanlık Merkez Saymanlık Müdürlüğü hesabına ödenir.
Katılım payının beyan edilmediğinin veya eksik beyan edildiğinin Bakanlıkça tespiti halinde beyan edilmeyen veya eksik beyan edilen katılım payının bir ay içinde ödenmesi gerektiği ilgiliye tebliğ edilir. Süresinde beyan edilmeyen veya eksik beyan edilen katılım payının beyan edilmesi gereken son günden ödendiği tarihe kadar geçen süre için 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun’a göre hesaplanacak gecikme zammı oranında faiz uygulanır.
Süresinde ödenmeyen katılım payı Bakanlığın bildirimi üzerine ilgili vergi dairesince 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun hükümlerine göre takip ve tahsil edilir.
- SAYILI LİSTE
GERİ KAZANIM KATILIM PAYI TUTARI
| Ürün Cinsi | Tutar |
| Plastik poşet (Plastik alışveriş torbaları) | 15 kr./adet |
| Lastik (Binek araç) | 2 TL/adet |
| Lastik (Otobüs, kamyon, kamyonet, yükleyici ve kazıcı lastikleri ve diğer) | 4 TL/adet |
| Lastik (îş makinası lastikleri) | 10 TL/adet |
| Dolgu lastikler | 5 TL/adet |
| Akümülatör (Kurşun asitli olanlar) | 20 kr./kg |
| Akümülatör (Nikel kadmiyumlu olanlar) | 50 kr./ kg |
| Akümülatör (Diğerleri) | 5 kr./kg |
| Çinko karbon piller | 2 TL/kg |
| Alkali silindirik piller | 2 TL/kg |
| Alkali düğme piller | 3 TL/kg |
| Düğme piller çinko-hava ve gümüş oksitli | 10 TL/kg |
| Lityum düğme piller | 10 TL/kg |
| Lityum silindirik şarjlı ve primer pil çeşitleri (Araç bataryaları hariç) | 5 TL/kg |
| Otomotiv pilleri (Kurşun içerenler hariç) | 15 TL/kg |
| Lityum içeren araç bataryaları | 15 TL/kg |
| Diğer şarjlı piller | 5 TL/kg |
| Madeni yağ | 50 kr./kg |
| Bitkisel yağ | 10 kr./kg |
| Elektrikli ve elektronik eşya: Televizyon/Monitör | 20 kr./kg |
| Elektrikli ve elektronik eşya: Bilişim telekomünikasyon ekipmanları (Televizyon ve monitörler hariç) | 20 kr./kg |
| Elektrikli ve elektronik eşya: Aydınlatma ekipmanları | 10 kr./adet |
| Elektrikli ve elektronik eşya: Küçük ev aletleri ve diğerleri | 20 kr./kg |
| Elektrikli ve elektronik eşya: Beyaz eşyalar (Buzdolabı/Soğutucular/îklimlendirme cihazları hariç) | 25 kr./kg |
| Elektrikli ve elektronik eşya: Buzdolabı/Soğutucular/İklimlendirme cihazları | 30 kr./kg |
| İlaç | 1 kr./kutu, şişe |
| Ürün Cinsi | Kg Başına Alınacak Tutar (kr.) | Adet Başına Alınacak Tutar (kr.) |
| PLASTİK AMBALAJ | ||
| İçecek Ambalajları (Adet) | ||
| 0,33 litreye kadar | 1 | |
| 0,3301-0,75 litre arası | 2 | |
| 0,7501-1,5 litre arası | 3 | |
| 1,501 litre üzeri | 4 | |
| Diğerleri (Poşet Hariç) (kg) | 40 | |
| METAL AMBALAJ | ||
| İçecek Ambalajlan (Adet) | 3 | |
| Diğerleri (kg) | 50 | |
| KOMPOZİT AMBALAJ | ||
| Kâğıt-Karton Ağırlıklı Kompozit İçecek Ambalajları (Adet) | ||
| 0,25 litreye kadar | 1 | |
| 0,2501-0,5 litre arası | 2 | |
| 0,501 litre üzeri | 4 | |
| Diğerleri (kg) | 50 | |
| KAĞIT KARTON AMBALAJ (kg) | 20 | |
| CAM AMBALAJ | ||
| İçecek Ambalajları (Adet) | ||
| 0,25 litreye kadar | 1 | |
| 0,2501-0,5 litre arası | 2 | |
| 0,501-1 litre arası | 3 | |
| 1,01-5 litre arası | 5 | |
| 5,01 litre üzeri | 10 | |
| Diğerleri (kg) | 20 | |
| AHŞAP AMBALAJ | ||
| AHŞAP AMBALAJ (Adet) | 10 | |
Bu listede yer alan tutarlar takvim yılı başından geçerli olmak üzere her yıl bir önceki yıla ilişkin olarak Vergi Usul Kanunu uyarınca tespit ve ilan edilen yeniden değerleme oranında artırılarak uygulanır. Cumhurbaşkanı, bu suretle tespit edilen tutarları yarısına kadar artırmaya veya indirmeye yetkilidir.
Düzenlemeye aykırı olarak geri kazanım katılım payını ödemediği tespit edilenlere katılım payı tutarının %20 fazlası idari para cezası olarak verilir.
- Poşet Ücreti
2872 sayılı Çevre Kanunu’na eklenen Ek Madde 13 ile kaynakların verimli yönetimi ve plastik poşetlerden kaynaklanan çevre kirliliğinin önlenmesi amacıyla plastik poşetlerin satış noktalarında kullanıcıya veya tüketiciye ücret karşılığı verileceği düzenlenmiştir.
Uygulanacak taban ücret 25 kuruştan az olmamak üzere Bakanlıkça oluşturulacak komisyon aracılığı ile belirlenecek ve her yıl için güncellenecektir.
Düzenlemeye aykırı olarak plastik poşetleri ücretsiz verdiği tespit edilen satış noktalarına depo alanı hariç kapalı satış alanının her metrekaresi için 10 Türk lirası idari para cezası verilecektir.
- Depozito Uygulaması
Çevre Kanunu’na eklenen Ek Madde 12’ye göre çevre kirliliğinin önlenmesi amacıyla Bakanlığın belirleyeceği ambalajlar için depozito uygulaması 01.01.2021 tarihinden itibaren zorunlu olacaktır. Bu doğrultuda, depozito kapsamındaki ambalajlı ürünlerin satışını gerçekleştiren satış noktaları depozito uygulaması toplama sistemine katılım sağlamakla yükümlü olacaktır.
Depozito sisteminin uygulanmasına yönelik usul ve esaslar Bakanlıkça çıkarılacak yönetmelikle belirlenecektir. Düzenlemeye aykırı olarak depozito uygulanmadan yıllık piyasaya sürülen ambalaj için piyasaya sürenlere ton başına 100 Türk lirası idari para cezası verilecektir.